لولههای صنعتی خانواده بزرگی از لولهها هستند که در صنعت ساختمان و سایر صنایع، کاربردهای گوناگونی دارند. این لولهها با متریال مختلف در قطر و ضخامت و طولهای متنوع و با شکلهای متفاوت سطح مقطع تولید میشوند. موارد مصرف آنها در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، ماشینسازی، سیستمهای ابزار دقیق و انتقال حرارت، انتقال آب، کارهای عمرانی و شهرسازی، ساخت انواع سازهها، پلسازی، تأسیسات ساختمانی و… است. انواع لولههای صنعتی در سه دسته لولههای درزدار، لولههای بدون درز و سایر لولهها دستهبندی شدهاند که در ادامه به شرح هریک از آیتمها میپردازیم.
همانطور که گفته شد بهطور عمده لولههای صنعتی فولادی به دودسته کلی درزدار و بدون درز طبقهبندی میگردند که لولههای درزدار در مواردی مانند انتقال مایعات و ساخت سازههای فلزی بکار رفته و از لولههای فولادی بدون درز برای ساخت مخازن تحتفشار بالا، تأسیسات پالایشگاههای نفتی و گازی و نیروگاه و صنایع گازی استفاده میشود
درواقع از شکل دادن ورقهای فولادی باضخامتهای متفاوت تولیدشدهاند. ورقها پس از برشکاری و عبور از غلتکهای نورد به شکل استوانه درآمده و سپس محل درز آنها به روشهای مختلف جوشکاری میشود. این لولهها به دلیل وجود درز و عملیات جوشکاری، از مقاومت کمتری نسبت به نوع بدون درز برخوردارند. لوله درز مستقیم در صنایع مختلف و همچنین در ساختمان بهعنوان لولههای آب، لولههای شوفاژ، گاز خانگی و گاز API و لوله داربستی به کار میرود. لوله گاز API درواقع لولههای گاز توکار قابلاستفاده در مصارف خانگی بوده که تحت استاندارد بینالمللی موسسه نفت امریکا American Petroleum Institute هستند که بهاختصار API نامیده میشوند
یکی از انواع لوله درز مستقیم، لوله سیاه است که از ورق نورد گرم باضخامت 2 میلیمتر به بالا تولید میشود و دارای سختی و مقاومت بالا و جوشپذیری خوبی است. این لولهها در لولهکشی تأسیسات حرارت مرکزی و تهویه مطبوع، انتقال گاز شهری برای مصارف خانگی، ساخت داربست، حصار و حفاظ و انواع جک به کار میروند.
یکی دیگر از انواع لوله فولادی درزدار لولههای جدارچاهی هستند که در دو نوع شیاردار و بدون شیار در قطر و ضخامتهای متفاوت تولید میشوند. این لولهها باهدف جلوگیری از آبدهی و ریزش دیواره در چاههای خاکی عمیق استفاده میشود و باعث افزایش عمر مفید چاه میشود.
نوع دیگری از خانواده لولههای درز مستقیم معروف به لوله اسپیرال هستند که در سایزهای خیلی بزرگ و باضخامتهای مختلف تولید میشود. نام اسپیرال به خاطر نوع نورد و جوشکاری مارپیچی بر روی این لولهها گذاشته شده است. جوش آنها در مقابل فشار سیالات و سایر نیروهای وارده از استحکام بالایی برخوردار است، لذا از آنها در خطوط انتقال نفت و گاز و سیالات با فشار بالا استفاده میشود. از مزایای این لولهها میتوان بهظاهر زیبا، نصب و اتصال آسان و سریع، آببندی آسان، تولید در زمان و هزینه کمتر نسبت به انواع لولههای درز مستقیم و قابلیت استفاده در صنایع مختلف و انواع سازهها را نام برد.
لولههای بدون درز یا (seam less pipe) لولههایی هستند که در ساخت آنها هیچگونه درز یا جوشی وجود ندارد، بنابراین از مقاومت بسیار بالایی نسبت به نوع درزدار برخوردارند. این لولهها در کارخانه به روش اِکستِرود تولید میشوند، یعنی بهصورت قالبی مستقیماً از شمش فولادی به شکل لوله بدون درز تبدیل میشوند. از این لولهها در مواردی که درجه حرارت و فشار سیال عبوری بالا باشد، استفاده میشود. در ایران لولههای بدون درز تا سایز 24 اینچ تولید میشود ولی لولههای وارداتی بدون درز تا سایز 42 اینچ نیز وجود دارد.
مانیسمان نام یک برند از لولههای بدون درز است که اولین بار لولههای بدون درز با این برند وارد بازار شدند و ازآنپس به این نام شهرت پیدا کردند. مانیسمان درواقع نام برادران آلمانی بود که در سال 1880 برای اولین بار روشی برای تولید لولههای بدون درز معرفی کردند. امروزه لولههای مانیسمان کاربرد وسیعی در صنعت نفت، گاز و پتروشیمی دارند.
نوع دیگری از لولههای بدون درز معروف به لوله گوشت دار صنعتی است. جنس این لولهها از فولاد باضخامت بالا است و برای لولهکشی مواد نفتی، سیالات و گازها با حرارت و فشار زیاد و جابجایی آنها در مسافتهای مختلف به کار میرود. به خاطر جنس محکم آلیاژ و ضخامت بالای آن در شرایط سخت محیطی، مقاومت بالایی دارند.
لولههای آلومینیومی یکی از آلیاژهای استیل است و مهمترین ویژگی آنها وزن سبک آنها و مقاومت نسبت به خوردگی است. از دیگر مزایای آنها خمپذیری، استحکام، خوشتراش بودن و قابلیت جوشکاری است. این لولهها در لوازمخانگی، تأسیسات حرارتی و برودتی ساختمان، صنایع شیمیایی، لولهکشی زمینهای کشاورزی، ساخت کویلها و رساندن هوای خشک به کار میرود. لوله آلومینیومی برحسب کاربرد آن در سایزها، ضخامتها و آلیاژهای گوناگونی تولید میشود.
لوله استنلس استیل یکی از مهمترین و پرکاربردترین لولههای صنعتی است که از جنس فولاد با روکش کروم ساخته شده است. این لایه کروم باعث افزایش مقاومت آهن نسبت به گرما، رطوبت و ضربه میشود و لوله استنلس استیل یک لوله ضدزنگ، ضد خوردگی و ضدضربه بشمار میآید.
انواع لولههای استنلس استیل
|
|
---|---|
درزدار
|
بدون درز
|
لوله استنلس استیل در صنایع شیمیایی، صنایع غذایی، صنعت نفت و گاز، تولید برق، پزشکی، خودروسازی، ساختمانسازی و لولهکشی فاضلاب حاوی مواد اسیدی غلیظ آزمایشگاهها کاربرد دارد. همچنین نوعی لوله بنام لوله استنلس استیل دکوراتیو وجود دارد که در گروه لولههای تزیینی قرار میگیرد و معمولاً در ساخت نردهها، حفاظها و سازههای تزیینی بکار میرود.
دسته دیگری از لولههای صنعتی، لولههای گالوانیزه هستند که شامل دو نوع لوله گالوانیزه فولادی و لوله گالوانیزه آهنی میشود. در این لولهها پس از شکل دادن ورق و جوش آن، لوله با روکش روی پوشانده شده و بهاصطلاح گالوانیزه میشود. لوله گالوانیزه فولادی از فولاد نرم تولیدشده و در برابر اسیدها و زنگزدگی مقاوم است و معمولاً برای لولهکشی آب سرد و گرم مصرفی، فاضلاب و تخلیه لوازم بهداشتی کوچک و لولههای تهویه استفاده میشوند. لوله گالوانیزه آهنی نیز از آهن سفید نورد شده تولید میشود و رنگ تیره و خاکستری دارد و در دو وزن سبک و متوسط تولید میشود.
لولههای پلاستیکی معمولاً در تأسیسات آب و فاضلاب، زه کشی و انتقال آب و گاز و محلولهای اسیدی و شیمیایی کاربرد دارند. این لولهها دارای انواع مختلف PVC پلی وینیل کلراید،PE پلی اتیلن، ABS اکریلو نیتریل، بوتادین و استیرن،PP پلی پروپیلن،CPVC کلرینیتر پلی وینیل کلراید، PB پلی بوتیلن هستند.
لولههای مسی دارای مقاومت بالایی هستند و در سیستمهای آبرسانی، تاسیساتی، تهویه مطبوع برای لولهکشی مسیر ماده مبرد و در ساخت کویلها به کار میروند. در استاندارد لولههای مسی دارای دو نوع K,L,M و DWD است که این حروف ضخامت لولههای مسی را نشان میدهد. نوع K,L,M خود به دودسته سخت و نرم تقسیم میشود و نوع DWD مخصوص درین است.
لولههای چدنی ازنظر مقدار آلیاژ، شکل و طول لوله و نوع کاربرد به دستههای مختلفی تقسیم میشوند. لولههای چدنی قابلاستفاده در سیستم فاضلاب به دودسته بوشن دار دارای سر توپی و بدون بوشن دارای سر تخت تقسیم میشوند.